تایتانیک با همه‌ى سرنشینانش غرق شد

نشست دوره همی‌های نقد با گروه نمایش "ویولن تایتانیک" به کارگردانی پیترو فلوریدیا و تهیه کنندگی آرش عباسی, توسط کانون ملی منتقدان تئاتر ایران با حضور علی جعفری ، منوچهر اکبرلو، امید طاهری، مهدی نصیری و گروه اجرایی نمایش در کافه آرته برگزار شد.
در ابتدای این نشست علی جعفری از اعضای کانون ملی منتقدان تئاتر ایران گفت: در ابتدا باید حتمن تاکید کنم که من یک نمایش جذاب، موثر و انسانی دیدم و امیدوارم اجراهای نمایش بعد از جشنواره دوباره از سر گرفته بشود و نه فقط در تهران که در شهرهای دیگر هم به اجرا در بیاید. وقتی نمایش را می دیدم یاد این مثل افتادم که دنیا را دارد آب می برد و ما را خواب. شاید مفهوم نمایش اشاره مستقیمی دارد به سندرم باکستر یا همان سندرم تایتانیک. اینکه گاهی طبقه به اصطلاح ممتاز و متخصص و روشنفکر جامعه در تشخیص اولویت‌ها دچار اشتباه می‌شود. آنقدر این مسئله کلی است که من در حین تماشا حتی به ساختمان پلاسکو هم فکر کردم و اینکه در شرایط فعلی مثلا شاید حتی برگزاری جشنواره فجر هم چیز متناقضی با اولویت‌های فعلی جامعه باشد.

او ادامه داد: فرهنگ ما دور گود ایستادن و تماشا کردن است. در تئاتر ما همراهی تماشاگر با اجرا چندان تعریف نشده و به همین خاطر در "ویولن تایتانیک" برخی جاها آن ارتباط و آمیختگی که گروه اجرایی دنبالش بود ایجاد نمی‌شود. اما این مسئله هم خللی در روند نمایش ایجاد نمی‌کند.

وی اظهار داشت: نکته‌ای که لازم تا به آن اشاره کنم این است  که در بخش‌هایی از نمایش که تعدادش هم کم نیست بیانیه صادر می‌شود. این شعارها و بیانیه ها باعث فاصله گرفتن تماشاگر با اجرا می شود و تمام تلاش شما برای آمیخته کردن مخاطب با اثر را تحت شعاع قرار می دهد.

جعفری:تصریح کرد: هر ایده اجرایی تا یک مدت زمان مشخصی جذاب است و کشش دارد. اگر ایده بیش از حد کش بیاید همراهی تماشاگر را از دست می‌دهد. در اجرای "ویولن تایتانیک" ایده‌ها به خوبی خرج می‌شود. کارگردان و گروه اجرایی مشخص است به مدت زمان جذابیت ایده ها به درستی فکر کرده‌اند و هوشمندانه ایده ها را خرج کرده‌اند.

در ادامه آرش عباسی به عنوان تهیه کننده نمایش گفت: پیترو معتقد است اساس "ویولن تایتانیک" بر این است که تماشاگر داخل صحنه باشد و این مساله اشاره دارد به این محتوا که در حوادث دنیا هیچ تماشاگری نداریم و همه‌ى ما به نوعی در حوادث پیرامون خود دخیل هستیم. به همین خاطر ما نمی‌خواستیم تماشاگر منفعل داشته باشیم. می‌خواستیم آدم‌هایی داشته باشیم که خودشان بخشی از اثر ما باشند.

وی در خصوص شکل بیانیه شدن برخی از صحنه‌ها نیز اظهار داشت:  بخشی از دلیل این اتفاق به دراماتورژی و ترجمه بر می‌گردد. در زبان ایتالیایی و در اجرا به زبان اصلی هیچ کدام از این‌ها حالت بیانیه پیدا نمی‌کرد اما در ترجمه این اتفاق افتاد.

صنم نادری؛دستیار کارگردان و برنامه ریز نمایش نیز گفت: این نمایش نسبت نزدیکی دارد با شرایط اجتماعی و رکود اقتصادی که اکنون دامن‌گیر ایتالیا و بسیاری دیگر از کشورهای اروپایی و حتی آمریکا است. از سوی وضعیتی که مهاجران دارند و شرایطی که زنان در تمام دنیا با آن مواجه هستند مضامینی است که "ویولن تایتانیک" را به اثری جهان شمول تبدیل کرده است.
وی در خصوص رابطه مخاطب با اثر نیز گفت: جالب اینجاست که در اجراهای مختلف تماشاگر عادی بیشتر از تماشاگر تئاتری به نمایش واکنش نشان می‌داد.
منوچهر اکبرلو از دیگر اعضای کانون ملی منتقدان تئاتر ایران نیز در مورد نمایش گفت: مضمون نمایش "ویولن تایتانیک" امروز در تئاتر فراگیر شده است. در همین جشنواره امسال من چند نمایش ایرانی و خارجی دیدم که به مساله مهاجرت پرداخته بودند. اما چیزی که اهمیت دارد ارائه راهکار یا اندیشه راهبردی است. اگر در این مضمون تماشاگر را صرفا در وضعیت ترهم و ابراز احساسات این شکلی قرار بدهیم چندان درست نیست. در "ویولن تایتانیک" گاهی تلاش می شود تا حس ترحم ما نسبت به برخی کاراکترها برانگیخته شود. فکر می‌کنم ترحم کردن یک نوع خیانت است. ما باید به فکر حل مساله باشیم. ای کاش همان محتوایی که اشاره کردید در کار برجسته می‌شد. اینکه تایتانیک با وجود اینکه طبقات مختلف اجتماعی داشت اما وقتی غرق شد، همه‌ى آن طبقات زیر آب رفتند و نابود شدند.
این نشست با گپ و گفت میان منتقدان، گروه نمایشی و سایر حاضران در مورد نمایش به پایان رسید.