حرمسرایی که گاراژ می شود

نمایش «اتول سورون- طهران الف» نوشته باقر سروش و به کارگردانی شهروز دل افکار روایت گر شاه قاجار است که قرار است برای اولین بار در زمان او اتومبیل وارد ایران شود. او آنقدر شیفته این اتومبیل می شود که از حرمسرا و کشورداری غافل می شود و حتی حرمسرایش را تعطیل و آنجا را تبدیل به گاراژ می کند و در نهایت نیز با دسیسه مخالفانش مورد سوءقصد قرار میگیرد. این اثر در تیر و مردادماه سال جاری در تماشاخانه ملک به روی صحنه رفت.

نمایش «اتول سورون- طهران الف» محصول یک کار کارگاهی است و پیش از این در سی و نهمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر شرکت است و اجرای عمومی خود را نیز در سالن استاد ناظزاده مجموعه ایرانشهر سپری کرده و حالا در دور جدید اجراهایش در تماشاخانه ملک به روی صحنه رفته است. دل افکار با همراهی هنرجویان جوانش این نمایش را شکل داده و ایده های اجرایی آن در طول تمرینات بلند مدت شکل گرفته است. نمایشنامه پرداخت مناسبی دارد و از زبان کمدی بهره می گیرد.همچنین باقر سروش در مقام نویسنده خود را محدود به یک روایت تاریخی نمی کند، او از تاریخ بهره می گیرد و از درون یک بستر تاریخی برای خارج از محدوده زمان تاریخی صحبت می کند. از طرف دیگر فضای کمدی اثر باعث نشده تا سایر نکات از توجه نویسنده دور بماند و باقر سروش با ظرافت به بازی قدرت، نقش و تاثیر زنان در سیاست و جامعه، دخالت های بیگانگان در حکومت، بی کفایتی پادشاهان و ... نیز می پردازد. همچنین او نشان می دهد که چگونه عشق به اشیاء می تواند جایگزین عشق انسانی شود و پادشاهی که عاشق زنان و حرمسرایش است را به جنون بکشد.

همان طور که اشاره شد این نمایش در بستر کمدی روایت می شود و شهروز دل افکار تلاش کرده است با کمترین امکانات صحنه و بیشتر بر اساس حضور و خلاقیت بازیگرانش، لحظات جذابی را خلق کند. ایده های اجرایی او باعث شده تا نمایش متکی بر دیالوگ نباشد و مخاطب به ساده ترین شکل اما خلاقانه، شاهد شکل گیری و روایت تصویری است. همانند آنچه با یک پارچه بزرگ سفید در صحنه های مختلف نمایش ساخته می شود. همچنین او در کارگردانی این اثر از قابلیت های اجرایی نمایش های ایرانی از قبیل تعزیه، نقالی و ... بهره گرفته و توانسته است به خوبی از آن ها استفاده کند.

با توجه به تعداد نقش ها، نمایشنامه، فرصت و بستر مناسبی را برای بازیگران و بروز خلاقیت آنها ایجاد کرده است.بازیگران جوان نمایش «اتول سورون- طهران الف» با هماهنگی کامل، حضوری موثر بر صحنه دارند و یکی از نکات قوت کار را باید معدل خوب بازی ها دانست و نشان می دهد دل افکار در مقام کارگردان در آموزش و هدایت گروه بازیگرانش موفق بوده است.

از دیگر نکات قوت نمایش، موسیقی زنده آن است که در خدمت اجراست و به شکل های مختلف از قبیل موسیقی افکت، موسیقی فضاساز و موسیقی دراماتیک مورد استفاده قرار می گیرد.

در پایان باید نمایش «اتول سورون- طهران الف» را نمایشی ساده، بی تکلف و جذاب دانست که لحظات خوبی را برای مخاطبانش رقم می زند.

سید جواد روشن ( عضو کانون ملی منتقدان تئاتر ایران)