درباره‌ی نمایش «بک‌توبلک»
دروغ بزرگ
درباره‌ی نمایش «بک‌توبلک»
دروغ بزرگ
مهدی نصیری - یک‌زمانی در همین تالار اصلی تئاترشهر بهرام بیضایی و سمندریان و دکتر رفیعی و... اجرا داشته‌اند. آن‌زمانی را می‌گویم که تئاترشهر هنوز برای خودش اعتباری داشت و می‌ارزید که یک جوان عاشق تئاتر بیاید و با هیبت استوانه‌ای‌اش به عنوان نماد تئاتر تهران عکس یادگاری بگیرد. حالا اما همین تالار اصلی با آن ابهت میزبان اجرای دست‌دوم یک قصه‌گو و چهارپایه‌ای‌ست که از شهرزاد آورده‌اند تا بفروشد و تازه پز فروشش را هم می‌دهند. اصلا با اینکه یک اثر هنری با هر کیفیتی عرضه شود و هر تعداد مخاطبی داشته باشد مخالف نیستم؛ اما با جابه‌جا شدن ارزش‌مندی‌ها و معیار قرار گرفتن با حمایتی که حداقل رانتی در آن وجود داشته باشد و متعلق به عموم مردم (و اینجا متعلق به جامعه‌ی هنرمندان تئاتر) باشد، مخالفم. بک‌توبلک می‌توانست یک‌سال تمام در شهرزاد اجرا برود و هرکس دلش می خواهد برود و آن را ببیند اما وقتی می‌آید و اینجا اجرا می‌رود، حق دارم صدایم در بیاید. وقتی که تنها چیز نمایش که به استانداردهای این سالن می‌خورد فقط ولع صندلی بیشتر داشتن باشد، می‌گویم این اشتباه چیزی فراتر از معیار کردن یک اجرای اشتباه است. دلال‌بازی و بازاری کردن و تنزل بخشیدن ارزش‌مندی هنری است.
بک‌توبلک این‌جوری‌اش اشتباه است. هیچ نسبتی هم با شکنر و لکچر پرفورمنس و شی‌ءسازی بدن و کیفیت‌تراشی‌های بازاری ندارد. قصه‌گویی و خاطره‌گویی و خوشگل‌خوانی‌هایی‌ست که نمونه‌های خیلی بهترش را در همین کپشن‌نویسی‌ها و ویدئوسازی‌های عمومی اینستاگرامی هم می‌توانیم ببینیم. آ‌ن‌وقت این اجرای ضعیف اگر در وسعت صحنه‌ی تالار اصلی مهترین مکان تئاتری کشور اگر اجرا بشود، حتی اگر معیار و ملاک قرار نگیرد اشتباه است.
سجاد افشاریان دارد قصه می‌گوید. استند‌آپ بی‌کیفیت او با بازی ضعیف و بیان تربیت نشده‌ی گفتار فقط هیجان عاطفی تماشاگر را برمی‌انگیزد. آن‌هم نه هر تماشاگری؛ هدف آن‌دسته تماشاگرانی هستند که خریدار این سانتی‌مانتالیسم هنری‌اند.
بک‌توبلک اشتباه است. این اشتباه اگر در شهرزاد اجرا شود حرفی نیست اما اگر بازیگر خوش‌چهره و طناز و میکروفن و چهارپایه‌اش را به صحنه‌ی تالار اصلی راه بدهیم، دهن‌کجی به تمام تلاش‌های هنرمندانه‌ای است که تا پیش از این صحنه را جدی گرفته‌اند و کیفیت اجرا برایشان ارزش و اعتبار داشته است. مکان مولفه‌ی مهمی در اجراست و این مکان بی‌ارزش‌ترین چیز در بک‌توبلک است. ارتباط و کنش و اندیشه و حتی ترفندهای سرگرم‌سازی بخش مهمی از یک اجراست و بک‌توبلک همه‌ی این‌ها را هم به‌بازی گرفته است. اصلا یک دروغ بزرگ است. محتوایش؛ شوآف سیاسی و ترسویش؛ هیجان‌های عاطفی قصه‌اش و ناله‌ها و شعرهایش...
مهدی نصیری (عضو کانون ملی منتقدان تئاتر ایران)