درباره‌ی نمایش «آخرین سه‌شنبه‌ی سال»
این قصه را باور کنید
نمایش «آخرین سه‌شنبه سال» را بیشتر از همه، به‌خاطر کیفیت درام آن دوست دارم. برخلاف بسیاری از تئاترها به‌جای دیالوگ که نوشتن‌اش سخت‌تر است، تن به مونولوگ‌نویسی و تعریف رویدادها روبروی تماشاگر نکرده است. شهاب مهربان و وهاب مهربان به اعتبار نوشتن این نمایش‌نامه درام‌نویس هستند و همه آنهایی که توانایی و حوصله نوشتن دیالوگ و برقراری ارتباط بین شخصیت‌ها با کیفیت دراماتیک را ندارند شاعر و داستان‌نویسند؛ نه درام‌نویس.
«آخرین سه‌شنبه سال» از آن‌نوع اجراهایی‌ست که می‌خواهد تماشاگرش به‌واسطه حل معما و شناخت پیچیدگی روابط، لذت ببرد. داستانی طراحی شده است و شخصیت‌ها و نوع ارتباط آنها در این پازل داستانی هستند که شناسایی و کشف شبکه ارتباطی میان آنها لذت‌بخش است. ما حدس می‌زنیم، آشنا می‌شویم، پیش‌بینی می‌کنیم، غافل‌گیر می‌شویم و از دیدن این اجرا لذت می‌بریم. فرمول ساده‌ای‌ست اما همین سادگی را خیلی‌ها این‌روزها با بدسلیقگی و بی‌حوصله‌گی خراب می کنند.
در این اجرا هرچند شبکه‌ی ارتباطی محدود بین آدم‌ها اجازه معماگری بیشتر را نمی‌دهد و با وجود اینکه بازجویی و حضور کارآگاه و همکارش در آوانسن باعث شکستن فضای کلی می‌شود، اما ما داریم یک تئاتر می‌بینیم. تئاتری که کیفیت دراماتیک قابل‌قبولی دارد و قواعد اجرا را هم رعایت کرده است. این تبدیل درام به اجرا در فرآیند تولید تئاتر الهام شعبانی یک اجرای تمام‌عیار نیست و کاستی‌هایی دارد. اما مهم‌تر از این کاستی‌ها که بخشی از آن مربوط به فضاسازی و بخش دیگرش به پیچیده‌کردن و معما ساختن مربوط می‌شود، نقطه قوت متن و اجرای «آخرین سه‌شنبه سال» است؛ اجرا تماشاگرش را به دیدن یک نمایش دعوت کرده و او را فریب نمی‌دهد. می‌داند که چه لذتی باید در مخاطب به‌وجود بیاورد و این کار را درام‌نویس و کارگردان و گروه اجرایی به‌خوبی انجام داده‌اند.
سادگی روایت معماگونه‌ی یک رویداد که به‌نظر می‌رسد جاهایی از آن را هم زده‌اند، در «آخرین سه‌شنبه سال» تبدیل به یک داستان با کشش دراماتیک شده است که طبق اصول دراماتیک طراحی شده است. بخش مهمی از کار انجام شده است. می‌ماند اینکه روایت این داستان به‌درستی هم اجرایی شود؛ که توسط الهام شعبانی و گروهش شده است. هرچند تقسیم بندی مساوی حجم صحنه (شاید به‌خاطر دواجرایی بودن سالن) این معما را از ساختار قصه به شکل دیداری اجرا نیاورده اما قاب‌های منظم آپارتمان‌ها در طراحی صحنه لطمه‌ای به پیچیده‌کردن، جذاب‌سازی و معما محوری اجرا نزده است.
اجرای شعبانی جذاب و سرگرم‌کننده است؛ چیزی که می‌خواهد بگوید را هم در پایان قصه‌اش می‌گوید.
مهدی نصیری (عضو کانون ملی منتقدان تئاتر ایران)