نگاهی به نمایش « شب انار»
دلتنگی های یک مادر در شب یلدا
سید جواد روشن- نمایش"شب انار" به شکل تک گویی اجرا می شود و روایت مادری است که فرزند خود را در جنگ از دست داده و با گذشت چهل سال، در یک شب یلدا هنوز چشم انتظار اوست. در این اجرا فریده دریامج؛ از بازیگران پیشکسوت تئاتر و سینما روایت گر داستان است و می توان نقطه قوت کار را حضور موثر او در صحنه دانست.
سید جواد روشن- نمایش"شب انار" به کارگردانی اکبر قهرمانی به شکل تک گویی اجرا می شود و روایت مادری است که فرزند خود را در جنگ از دست داده و با گذشت چهل سال، در یک شب یلدا هنوز چشم انتظار اوست. اکبر قهرمانی پیش از این همین نمایش را با عنوان "پیرننا" و با بازی زنده یاد صدیقه کیانفر در بیست و دومین جشنواره تئاتر فتح خرمشهر به روی صحنه برده بود. در این اجرا فریده دریامج؛ از بازیگران پیشکسوت تئاتر و سینما روایت گر داستان بود و می توان نقطه قوت کار را حضور موثر او در صحنه دانست. مادر از سر دلتنگی از روزمرگی هایش با پسری که نیست صحبت می کند و در واقع بهانه این تک گویی دردل و صحبت های مادر با خیال فرزند است. فرزندی که می دانیم در یک شب یلدا به دنیا آمده، پدر خود را در ده روزگی اش از دست داده، ازدواج کرده و به جبهه رفته است. همه چیز در این اجرا ساده است. صحنه ای که با تعدادی انار و برخی ملزومات شب یلدا تزئین شده و مادری که مشغول دانه کردن انار و صحبت کردن است. طراحی صحنه خصوصا با نخ های کانوایی که یک لباس سربازی به آن آویزان است، ایده ساده ای است که به لحاظ زیبایی شناسی نکته ویژه ندارد و نمی تواند نظر را جلب کند. نور و موسیقی نیز کارکرد چندانی در اجرا ندارند. در کارگردانی ایده خلاقه ای به چشم نمی خورد و تلاش کارگردان بیشتر در بهره گیری از بازی بازیگر خلاصه می شود که البته انتخاب و هدایت بازیگر از وظایف مهم یک کارگردان است و قهرمانی در این کار موفق است. شاید بتوان گفت ضعف اصلی اجرا، خود نمایشنامه است که در کارگردانی نیز تسری یافته. نمایشنامه کوتاهی که روایت روزمرگی های یک مادر است بدون هرگونه پرداخت دراماتیک، فاقد هرگونه اوج و فرود در قصه، بدون تعلیق و کشمکش و حتی بدون بهره گیری از امکانات زبان نوشتاری. از همین رو می توان این نمایشنامه را از آنچه هست کوتاه تر و یا بلندتر کرد بدون آنکه اثر دچار آسیب شود. همچنین از همان ابتدا همه چیز برای مخاطب عیان، مشخص و قابل حدس است. مادر این نمایش، نمونه ای از هزاران مادر شهید و مفقود الاثری است که دلتنگ دیدار فرزندشان هستند و در خلوت خود با او صحبت می کنند. وقتی متن پیشنهاد ویژه ای برای اجرا نداشته باشد، دست کارگردان نیز بسته است و همان طور که اشاره شد تنها نقطه قوت اجرا بازی فریده دریامج است که با لجهه شیرین گیلکی اش مخاطب را با خود همراه می کند و لحظات خوبی را برای او می سازد.
سید جواد روشن (عضو کانون ملی منتقدان تئاتر ایران)